Akademia Polskiego Filmu: PROWINCJONALIA

Kobieta z prowincji (1984), 104’

reżyseria: Andrzej Barański

Sześćdziesięcioletnia Andzia od urodzenia mieszka w małym miasteczku. Pochodzi z ubogiej rodziny, a jej życie jest ciągłą walką o byt. Dzieje Andzi poznajemy od końca do początku. W kolejnych epizodach ukazuje swój charakter i określa stosunek do świata. Teraz jest żoną właściciela kamienicy i nie dokucza jej bieda. Poślubiła go, mając już pięćdziesiąt lat. Przedtem samotnie wychowała dwoje dzieci.

Andzia żyje jakby na powierzchni wydarzeń. Jest prostą kobietą i nie dostrzega banalności swojej codziennej egzystencji. W latach pięćdziesiątych jest pomywaczką w restauracji. Pragnie wydać córkę za mąż i stara się, aby dorastający syn zdobył zawód. Drobne oszczędności sprawiają jej największą satysfakcję. W czasie okupacji pracuje u Niemców w żołnierskiej kuchni. Ważnym doświadczeniem było dla Andzi wysiedlanie Żydów z rodzinnego miasteczka. Musiała wówczas rozstać się na zawsze ze swoją najlepszą przyjaciółką. W połowie lat trzydziestych Andzia po raz pierwszy wychodzi za mąż. Odrzuca prawdziwą miłość i ulegając namowom, poślubia niekochanego człowieka. Wkrótce mąż tonie w rzece. Andzia jest małą dziewczynką. Wychowana w ubogim domu, wie, że świat nie zapewni jej żadnego oparcia. Zarabia, susząc i sprzedając zioła. Film zamyka obraz dziecka stawiającego pierwsze kroki. To Andzia.

Trudniej jest opisać wnętrze ludzkie, odtworzyć je w tym jednym, prawdziwym dla niego świetle, oddać te wszystkie drobne gesty, melodię mowy, a nawet poszczególne słowa, które świadczą o tym, co moi bohaterowie myślą, jak reagują, kim są. Uważam, że pisanie ludzkich życiorysów takim językiem filmowym podnosi szarych uczestników życia do rangi bohaterów.