A
automobil
automobil
Rok produkcji: 1934
Tytuł, reżyser: Czy Lucyna to dziewczyna, reż. Juliusz Gardan
Scena z filmu: Hrabina (Mirosława Cwilińska) do Lucyny (Jadwiga Smosarska): – Automobilem sama jedna z Paryża!
Wyjaśnienie: Samochód.
B
bryczka
burłak
bryczka
Rok produkcji: 1992
Tytuł, reżyser: Psy, reż. Władysław Pasikowski
Scena z filmu: Taksówkarz do Ola (Marek Kondrat): – Ale bryczka, co?
Wyjaśnienie: Bryczka, bryka, czyli samochód.
burłak
Rok produkcji: 1961
Tytuł, reżyser: Nóż w wodzie, reż. Roman Polański
Scena z filmu: Chłopak (Zygmunt Malanowicz) do Andrzeja (Leon Niemczyk): – Jestem wędrowiec, nie burłak.
Wyjaśnienie: Wędrowiec, czyli podróżnik. Burłak, czyli robotnik pracujący przy wiosłach lub holowaniu statków na linie.
C
D
delegacja
delegacja
Rok produkcji: 1964
Tytuł, reżyser: Spotkanie ze szpiegiem, reż. Jan Batory
Scena z filmu: Milicjant: – Dokąd jedziecie? Kierowca (Jerzy Walczak): – Do Koszalina. – Delegacja jest?
Wyjaśnienie: Dokument poświadczający podróż służbową.
E
F
G
gablota
grat
gablota
Rok produkcji: 1975
Tytuł, reżyser: 40-latek, odc. 13, reż. Jerzy Gruza
Scena z filmu: Walendziak (Jan Gałązka) do Stefana Karwowskiego (Andrzej Kopiczyński): – Ta gablota to służbowa? To i słusznie. Po co swoją benzynę wypalać…
Wyjaśnienie: Krzyżówka, czyli skrzyżowanie.
grat
Rok produkcji: 1950
Tytuł, reżyser: Dwie brygady, reż. Wadim Berestowski
Scena z filmu: Sekretarz POP (Marian Wojtczak) do robotnika Walczaka (Zygmunt Lalek): – Nie możecie sobie sprawić porządnej maszyny, tylko takim gratem jeździcie?
Wyjaśnienie: Stary, niesprawny samochód; w tej scenie akurat chodziło o motocykl.
H
I
J
jechać samolotem
jeździć na tramwajach
jechać samolotem
Rok produkcji: 1955
Tytuł, reżyser: Sprawa pilota Maresza, reż. Leonard Buczkowski
Scena z filmu: Pasażer (Feliks Chmurkowski): – Jak pierwszy raz jechałem samolotem… Pasażerka (Maria Żabczyńska): – Leciałem…
Wyjaśnienie: LOT rozpoczął obsługę tras 1 stycznia 1929 r. od sześciu tras krajowych i jednej międzynarodowej Katowice-Brno-Wiedeń. W 1930 uruchomiono trasę z Warszawy do Bukaresztu.
jeździć na tramwajach
Rok produkcji: 1974
Tytuł, reżyser: Historia pewnej miłości, reż. Wojciech Wiszniewski
Scena z filmu: Dziewczyna (Regina Regulska) do Edka (Andrzej Mellin) na imprezie: – Ja będę jeździła na tych tramwajach, bo zapiszę się na te kursy.
Wyjaśnienie: Poprawnie, jeździć tramwajem. Pierwszy w dzisiejszej Polsce tramwaj konny uruchomiono w 1866 roku w Warszawie, a elektryczny w 1893 roku we Wrocławiu (w Łodzi w 1898).
K
kierowca
krzyżówki
książeczka autostopu
kierowca
Rok produkcji: 1961
Tytuł, reżyser: Nóż w wodzie, reż. Roman Polański
Scena z filmu: Krystyna (Jolanta Umecka): – Może to szofer ambasady dostał wóz na niedzielę za miasto? Andrzej (Leon Niemczyk): – Mówi się kierowca, a nie szofer.
Wyjaśnienie: Właściwie wyjaśnienie jest zbędne.
krzyżówki
Rok produkcji: 1966
Tytuł, reżyser: Szyfry, reż. Wojciech J. Has
Scena z filmu: Madeja (Wacław Kowalski) rozmawia przy płocie z Tadeuszem (Jan Kreczmar): – Jak my dojechali do krzyżówki.
Wyjaśnienie: Krzyżówka, czyli skrzyżowanie.
książeczka autostopu
Rok produkcji: 1964
Tytuł, reżyser: Spotkanie ze szpiegiem, reż. Jan Batory
Scena z filmu: Bernard (Ignacy Machowski): – Daleko jedziecie panowie?. Zygmunt, kierowca (Jerzy Walczak): – Do Koszalina. – Możecie mnie zabrać? Mam tu książeczkę autostopu. Pomocnik kierowcy (Andrzej Herder): – Panie Zygmunt, stówa. Kierowca: – Siadaj pan.
Wyjaśnienie: Za Culture.pl – początek autostopu zinstytucjonalizowanego w Polsce to rok 1958. Inicjatorem i patronem medialnym akcji było popularne wówczas pismo „Dookoła świata”. Z letniego autostopu mógł skorzystać każdy, kto w kiosku „Ruchu” lub placówce PTTK zaopatrzył się właśnie w „książeczkę autostopowicza”.
L
M
maszyna
maszyna
Rok produkcji: 1983
Tytuł, reżyser: Wielki Szu, reż. Sylwester Chęciński
Scena z filmu: Prostytutka Jola (Dorota Pomykała): – Ładna maszyna, to ojciec czy teść badylarz ci kupił?
Wyjaśnienie: Maszyna, czyli samochód.
N
na łebka
na oparach
na łebka
Rok produkcji: 1985
Tytuł, reżyser: Och, Karol, reż. Roman Załuski
Scena z filmu: Karol Górski (Jan Piechociński): – Wziąłem go na łebka, ale powiedział, że nie będzie zbyt dużo pił.
Wyjaśnienie: Na łebka, czyli bierze się pasażera, którego ktoś zgadza się zawieźć za opłatą do uzgodnionego miejsca.
na oparach
Rok produkcji: 2004
Tytuł, reżyser: Wesele, reż. Wojciech Smarzowski
Scena z filmu: Wujek Mundek (Jerzy Rogalski): – Od wczoraj na oparach jeżdżę.
Wyjaśnienie: Na oparach, czyli na resztkach paliwa.
O
osobowy
osobowy
Rok produkcji: 1988
Tytuł, reżyser: Zabij mnie glino, reż. Jacek Bromski
Scena z filmu: Dróżnik (Wojciech Skibiński) – Zaraz będzie leciał osobowy z Zakopanego
Wyjaśnienie: Pociąg osobowy.
P
parowóz
parowóz
Rok produkcji: 1956
Tytuł, reżyser: Człowiek na torze, reż. Andrzej Munk
Scena z filmu: Maszynista Orzechowski (Kazimierz Opaliński) w rozmowie z pomocnikiem (Józef Nowak): – Na parowozie zachowywał się jak hrabia.
Wyjaśnienie: Lokomotywa napędzana silnikami parowymi. Para pochodzi z kotła opalanego najczęściej węglem kamiennym. Za wynalazcę współczesnej lokomotywy parowej uważa się George’a Stephensona (1829).
R
rzęch
rzęch
Rok produkcji: 2007
Tytuł, reżyser: Aleja gówniarzy, reż. Piotr Szczepański
Scena z filmu: Grzechu (Marcin Graczyk): – Nie będę się już z tymi rzęchami ścigał.
Wyjaśnienie: Rzęch, czyli grat – stary, kiepski samochód.
S
syrena
szofer
syrena
Rok produkcji: 1965
Tytuł, reżyser: Kapitan Sowa na tropie, odc. 8, reż. Stanisław Bareja
Scena z filmu: Sowa (Wiesław Gołas): – Pan ma samochód marki syrena. Koloru zielonego, dach popielaty.
Wyjaśnienie: Polski samochód osobowy (i dostawczy) produkowany w latach 1957–1983. Syrena pojawia się też w innych polskich filmach: serialu „Barbara i Jan” (1964), reż. Jerzy Ziarnik, Hieronim Przybył, „Kochajmy syrenki” (1966), reż. Jan Rutkiewicz, „Nie lubię poniedziałku” (1971), reż. Tadeusz Chmielewski, „Wyjście awaryjna” (1982), reż. Roman Załuski.
szofer
Rok produkcji: 1961
Tytuł, reżyser: Nóż w wodzie, reż. Roman Polański
Scena z filmu: Krystyna (Jolanta Umecka): – Może to szofer ambasady dostał wóz na niedzielę za miasto? Andrzej (Leon Niemczyk): – Mówi się kierowca, a nie szofer.
Wyjaśnienie: Właściwie wyjaśnienie jest zbędne
T
U
W
wałówka
wędrowiec
wózek
wałówka
Rok produkcji: 1937
Tytuł, reżyser: Książątko, reż. Konrad Tom
Scena z filmu: Franek (Klemens Mielczarek) do Władzi, którą bierze za Władka (Karolina Lubieńska): – Dobrze, że wziąłeś wałówkę.
Wyjaśnienie: Wałówka, czyli prowiant, jedzenie na drogę.
wędrowiec
Rok produkcji: 1961
Tytuł, reżyser: Nóż w wodzie, reż. Roman Polański
Scena z filmu: Chłopak (Zygmunt Malanowicz) do Andrzeja (Leon Niemczyk): – Jestem wędrowiec, nie burłak.
Wyjaśnienie: Wędrowiec, czyli podróżnik. Burłak, czyli robotnik pracujący przy wiosłach lub holowaniu statków na linie.
wózek
Rok produkcji: 2004
Tytuł, reżyser: Wesele, reż. Wojciech Smarzowski
Scena z filmu: Szef orkiestry weselnej (Tymon Tymański): – Niezły wózek co?
Wyjaśnienie: Wózek, wóz, czyli samochód.
Z
złapać kapcia
złapać kapcia
Rok produkcji: 2004
Tytuł, reżyser: Wesele, reż. Wojciech Smarzowski
Scena z filmu: Wiesław Wojnar (Marian Dziędziel): – Mundek pożycz mi auto, bo żem kapcia złapał.
Wyjaśnienie: Złapać kapcia, czyli przebić oponę.