Krótka Historia Polskiego Kina: „Ręce do góry” (1967), reż. Jerzy Skolimowski

Film, zrealizowany w 1967 roku, nie wszedł na ekrany. Kiedy w 1981 roku zaistniala możliwość jego rozpowszechniania, Jerzy Skolimowski dokręcił prolog. Zrealizowany został na taśmie barwnej, film właściwy – na czarno-białej. Ostatecznie wszedł na ekrany w 1985 roku bez prologu.

Prolog: Jest on jak gdyby komentarzem do historii sprzed czternastu lat. Składa się z luźnych scen. Pierwsza jest rozmową reżysera z samym sobą o tym, dlaczego robi filmy. Następne sceny to: Bejrut czasu wojny domowej – wizja zagłady; rozmowa z Volkerem Schlondorffem na planie jego filmu; powstanie warszawskie i zabawy w wojnę współczesnych dzieci warszawskich; rozmowa reżysera w Londynie w sprawie wprowadzenia “Rąk do góry” na polskie ekrany; przyjazd ekipy filmowej do Warszawy… Po dziesięciu latach spotykają się na zjeździe absolwenci Akademii Medycznej. Brak tylko jednego z nich. Przysłał depeszę. W czasie bankietu zostaje ona odczytana. Nadawca jest lekarzem na wsi, prowokuje kolegów do złożenia mu wizyty. Kilkoro z nich decyduje się na wyjazd, ale po to, by mu – jak mówią – skuć mordę. Ponieważ już żaden pociąg osobowy w tamtym kierunku nie odchodzi, wsiadają do towarowego. Odbywa się swoista psychodrama. Nazywają siebie markami posiadanych samochodów. Alfa, jej mąż Romeo, Opel Rekord, Wartburg, Zastawa. Okazuje się, że ich marzenia, a także osobiste i zawodowe ambicje, pozostały nie zrealizowane. Zapomnieli o swoich ideałach. Wspominają lata studenckie. Byli zetempowcami. Kleili gigantycznych rozmiarów portret Stalina, ale przez pomyłkę dokleili drugą parę oczu. Uznano ich za politycznych prowokatorów albo świadomych wrogów. W atmosferze zakłamania, fałszu i asekuranctwa odbyła się rozprawa przed sądem zetempowskim. Tylko Zastawa miał odwagę zapytać swych sędziów: czy wyjście, koledzy, już wcześniej nie zdecydowali o nas? Usunięto go ze studiów wyrzucono z akademika i ZMP. Usiłował popełnić samobójstwo… Wszystko wskazuje na to, że Zastawa jest tym lekarzem ze wsi, który przysłał depesze i sprowokował swych kolegów do wyjazdu. Rano okaże się jednak, że wagon stoi w tym samym miejscu, w którym w nocy doń wsiadali. Był tylko przetaczany, po czym wrócił na stare miejsce…